Omdat ik een auto meestal tweedehands koop, laat ik die eerst keuren ten einde teleurstelling te voorkomen. Mijn vorige karretje bleek echter toch een mankement in de versnellingsbak te hebben dat bij de keuring niet ontdekt was; een (on-)behoorlijke tegenvaller. Hoe dan ook, keuringen van auto’s voldoen in het algemeen, het is immers volledig bekend hoe ze in elkaar zitten en dus in principe mogelijk om alle fouten tijdens een onderzoek op te sporen.

Op dit ogenblik woedt er in de politiek en in de media weer eens ruzie over gezondheidskeuringen i.v.m. de WAO. Als argeloze lezer zou je kunnen denken: het gaat hier over gezondheid, maar.. als ik het niet dacht... het gaat om geld. De WAO-keuring dient een doel dat niet deugt, want het gaat er alleen om dat keuringsartsen patiënten eerder aan het werk sturen dan een half jaar geleden. Een patiënt die toen nog te ziek was om te werken, behoort nu in de rubriek "goede gezondheid" te worden ingedeeld en arbeidsgeschikt te worden verklaard, ook al is zijn gezondheid nog hetzelfde. Een norm (gezondheid) die naar believen opgerekt kan worden is geen norm en bestaat dus niet.

Het begrip ‘gezondheidskeuring’ is niets anders dan een onderzoek waarbij men op tijdstip X afwijkingen van de normale situatie tracht te vinden. Echter, wat is normaal? "Ooit een normaal mens ontmoet? En ...beviel het?" ..was een bekend gezegde in de zestiger jaren. In die tijd verwees ik een patiënt met spoed naar een cardioloog op verdenking van een dreigend hartinfarct. De man leefde ongezond in vele opzichten. Het specialistisch onderzoek dat diezelfde dag nog plaats vond (kom daar vandaag nog eens om!) kon mijn vermoeden echter niet bevestigen, integendeel de patiënt werd gezond verklaard. Verheugd verliet hij de praktijkruimte van de cardioloog om vervolgens dood te vallen over het tuinhek: hartinfarct. Iedere arts kent zulke ervaringen uit zijn/haar praktijk.

Ondanks alle vooruitgang is het nog steeds heel moeilijk om het tijdstip van overlijden van een mens nauwkeurig vast te stellen en de geleerden zijn het er dan ook niet over eens. De één zegt: als het hart en de ademhaling stoppen, de ander zegt: als er geen hersengolven meer op het beeldscherm te zien zijn. Maar we kennen ook het begrip ‘schijndood’, waarbij mensen soms na een dag of meer weer tot leven kwamen. Al met al een lastig probleem in een tijd waarin organen van overledenen zo snel mogelijk verwijderd moeten worden i.v.m. transplantatie. Zo moeilijk als het is om te constateren of iemand nog leeft is het om vast te stellen of iemand gezond is, in welke mate en wat de toekomstverwachting is; we weten het gewoon niet. Een tachtigjarige man met aantoonbare hartgebreken kan misschien nog jaren mee, terwijl de hierboven beschreven patiënt, vijf minuten voor zijn dodelijk hartinfarct, gezond was verklaard op vijfenveertig jarige leeftijd. Had de cardioloog geïnformeerd naar de leefwijze, dan had hij wellicht gezegd: "Ik kan wel niets vinden, maar dat zegt niet alles. U leeft ongezond en dat moet u veranderen voor het te laat is". Voor de patiënt had dat natuurlijk niets uitgemaakt, maar wel voor de cardioloog en voor zijn volgende patiënten. Het gaat er om of we gezond zijn en of dat het geval is hangt af van onze leefwijze, niet of we al dan niet afwijkingen of een ziekte hebben. We kunnen kanker hebben en tóch gezond zijn omdat we er gezond mee omgaan. Ziek is: verkeerd omgaan met onszelf en anderen. Met lichaam geest en ziel!

Regelmatig bezocht ik een natuurwinkel waar vlees, vis, wild of gevogelte taboe zijn. Temidden van haar gezondheidswaar stond daar meestal een uiterst ongezond uitziende vrouw met een zuur gezicht achter de toonbank. Zij was een soort anorexia-nervosa type, die de klandizie welhaast de deur uitkeek. Door gebrek aan klanten is de zaak inmiddels ook gesloten. De opvatting, dat we gezond zijn als we maar gezond eten, d.w.z. streng vegetarisch, die in bepaalde kringen wijdverbreid is, werd hier dus bepaald niet gepropageerd, integendeel. Een dergelijke constellatie blijkt in deze branche geen zeldzaamheid te zijn. Toch neemt de belangstelling voor gezondheidsvoedsel, vitaminen en dergelijke meer en meer toe, vooral bij mensen boven de 50 jaar. We hebben meer geld dan onze ouders, we willen graag zolang mogelijk gezond blijven en we zijn bang voor kanker en andere enge ziekten. Gezondheid is een maatschappelijke "hype" geworden, waar nog steeds veel groei in zit. In de supermarkt liggen nu dan ook behalve varkensvlees en kant en klaarmaaltijden de zilvervliesrijst en andere eco-produkten en de apothekers van hun kant, die geen enkele waarde toekennen aan homeopathie, hebben de produkten van dokter Vogel, VSM e.d. goed zichtbaar uitgestald. Handel is handel!

Uiteraard zijn er nog genoeg mensen die niet willen nadenken over een gezonde leefwijze, die blijven roken, die niets doen aan lichaamsbeweging en die zich volvreten. De meerderheid van ons echter denkt dat zij voldoende weet omtrent gezond leven en eten en denkt naar de juiste regels te leven; deze regels worden als zekerheden aangenomen en toegepast. Of dat nu is de opvatting dat vlees voor iedereen ongezond is of de heersende gedachte dat we ons moeten houden aan: "de schijf van vijf", "melk is goed voor elk" of aan "vlees, u weet wel waarom". Jammer genoeg is het niet zo eenvoudig; we zijn, ook in biologisch opzicht, individualisten, al geldt natuurlijk één regel voor iedereen: eet zoveel mogelijk gifvrije producten van goede kwaliteit.

Het is al heel lang bekend dat er tussen mensen onderling grote verschillen zijn in het kunnen verdragen van voedingsmiddelen. Voedsel gebruiken dat niet goed past bij je gestel kan leiden tot voedsel-allergie of voedsel-intolerantie. De bekende natuurarts dokter van der Upwich, die vorig jaar op de leeftijd van 100 jaar in Bussum overleed, propageerde het inzicht dat sommigen van nature vegetariërs zijn, anderen natuurlijke vleeseters en dat weer anderen alles kunnen eten. Het bleek echter moeilijk dit van mens tot mens te bepalen. Het grote publiek kon met deze ervaring zonder grondregels dus weinig. Onder het motto dat de mens een omnivoor (alleseter) is worden deze ervaringen bovendien vaak genegeerd of tegengesproken. We hebben nu eenmaal een gevoelsmatige weerstand tegen verandering van onze gewoonten, in het bijzonder als die neerkomen op beperkingen in ons eet- en drinkgedrag. We weten zonodig altijd wel voorbeelden te vinden van mensen die heel gezond waren en toch alles aten wat los en vast was of het omgekeerde. Desnoods betitelen we het eten volgens allerlei regels met ‘voedingsfascisme’ om van het gezeur over natuurvoeding af te zijn. Pas wanneer klachten optreden waartegen de reguliere geneeskunde machteloos staat zijn we misschien bereid over ‘anders eten’ te gaan nadenken. De kwalijke gevolgen van voedselintoleranties hebben echter hun oorsprong in het verre verleden en zijn daarom lang niet altijd meer geheel terug te draaien, evenmin als de late gevolgen van sigaretten roken.

De Amerikaanse arts Peter J. D’Adamo* onderzocht het verband tussen voeding en bloedgroepen. Hij was de zoon van een arts die tot deze interessante conclusie was gekomen door proefnemingen in zijn praktijk bij duizenden patiënten gedurende vele jaren. De zoon kon bovenstaande ervaring bevestigen en in een duidelijke vorm brengen met wetenschappelijk onderzoek. Aangetoond werd dat iedere bloedgroep z’n eigen optimale voedingspatroon heeft. Bovendien werd ook gevonden dat iedere bloedgroep z’n eigen ‘bewegingspatroon’ heeft. Uit archeologisch onderzoek kwam vast te staan dat bij de oermens slechts één bloedgroep voorkwam, namelijk bloedgroep 0. Pas veel later, toen de mens landbouw en veeteelt ging toepassen, ontstond bloedgroep A. Weer veel later, in de tijd van de eerste grote volksverhuizingen ontstond bloedgroep B en tenslotte, ongeveer drieduizend jaar geleden bloedgroep AB. Deze gegevens verklaren waarom mensen met bloedgroep 0 het beste functioneren op vlees, vis, groente en fruit (natuurlijke carnivoren); mensen met bloedgroep A het beste op brood, granen en vruchten (natuurlijke vegetariërs) en de bloedgroepen B en AB op een zeer gevarieerd voedingspatroon (omnivoren).

Het is begrijpelijk dat veel mensen -ook artsen- het vreemd vinden om verband te leggen tussen voeding en bloedgroepen; twee begrippen die voorheen nimmer met elkaar in verband werden gebracht; toch is die relatie er. We weten tegenwoordig dat de bloedgroepfactoren in alle lichaamscellen voorkomen, maar in het begin was dat niet bekend. In 1900 ontdekte Landsteiner, dat er vier bloedgroepen zijn: A, B, AB en 0. Wanneer bloed van een niet passende donor wordt toegediend (bijvoorbeeld donor A geeft aan acceptor B), treedt samenklontering (agglutinatie) op, waardoor de patiënt acuut ziek kan worden en eventueel overlijdt. De bloedgroepfactoren zijn eigenlijk specifieke (suiker-) moleculen aan de buitenkant van iedere cel en bevinden zich dus niet alleen op bloedcellen. Dit type moleculen kan bovendien ook aanwezig zijn in het voedsel. Weliswaar worden die in het voedsel voorkomende moleculen door de spijsvertering grotendeels afgebroken, maar het zit ‘m nu juist in dat ‘grotendeels’. Een klein aantal kan namelijk ontsnappen aan de vertering en via de darm toch worden opgenomen in het lymfesysteem of in de bloedbaan. Zo worden zij tot antigeen en veroorzaken langs die weg vroeger of later afweerreacties van het immuunsysteem. De hoeveelheid en het type antigeen bepaalt of er sprake is van allergie of van intolerantie.

Door hun heftigheid worden allergieën meestal wel herkend en opgespoord , maar intoleranties, die soms levenslang bestaan zonder ontdekt te worden kunnen sluipenderwijs tot slopende ziekten leiden. Voedselallergie houdt in dat zelfs kleine hoeveelheden van een produkt reeds kort na het gebruik ernstige klachten geven. Er bestaat in die gevallen geen verband tussen de hoeveelheid die men gebruikt van het produkt en de ernst van de klacht. Die klachten kunnen uiteenlopen van astma aanvallen, jeuk, hoofdpijn en buikpijn tot bloeddrukstijging of bloederige ontlasting; eigenlijk is alles mogelijk. Hoewel de klachten heftig zijn, wordt toch soms geen verband gelegd met een voedingsmiddel omdat het schadelijke voedingsmiddel in vrijwel alle produkten voorkomt, bijvoorbeeld tarwe. Bij voedselintolerantie treden klachten pas op wanneer een grotere hoeveelheid van een bepaald produkt is gebruikt. Ook hierbij kunnen op den duur alle mogelijke klachten ontstaan, maar bijna nooit worden die in verband gebracht met verkeerde voeding. De medische wetenschap heeft in de loop der tijd allerlei namen aan die klachten gegeven, namen die niets zeggen over de oorzaak ervan. Oorzakelijke behandeling is er dus niet bij en deze aandoeningen worden dan ook als ongeneeslijk beschouwd. Niettemin worden vele medicijnen geslikt om de klachten te onderdrukken. Ik denk daarbij aan de ziekte van Crohn, aan colitis ulcerosa, aan reuma, aan vaatvernauwing en vele andere.

De natuurgeneeskundige praktijk heeft geleerd dat deze klachten -ongeacht de naam- verminderen als de voeding serieus en blijvend wordt aangepast aan de constitutie. Niet alleen dat, maar we voorkomen ze er ook mee, we verbeteren onze conditie en vertragen het verouderingsproces. Heel belangrijk dus allemaal!

Een voedingsmiddel dat hieronder niet genoemd wordt bij een bepaald constitutietype is voor dat type neutraal, d.w.z. niet bevorderlijk maar evenmin schadelijk

U maakt weinig maagzuur aan en bent eigenlijk een natuurlijke vegetariër.

U maakt veel maagzuur aan en bent daardoor een natuurlijke vleeseter. Let echter op de kwaliteit van vlees, dus liefst van een eco-slager.

Vermijd amandelextract, anijs, augurken in het zuur e.d., azijn, gelatine, kappertjes, ketchup, maisprodukten, pepers, tapioca, Worcestersaus en Yorkshire saus.

Hierbij verwijs ik naar hetgeen uitvoeriger beschreven is in het vorige nummer van Innovatie. Ik doel daarbij op de eerste behandelfase van M.E. onder de punten 3 en 6 en op de tweede behandelfase. Tenslotte welke bijzondere maatregelen schrijver dezes neemt om zijn gezondheid te optimaliseren: na het wakker worden oefent hij eerst 5 à 10 minuten op een hometrainer (cyclone) tot hij flink buiten adem is, direct daarna gaat hij op de QRS-mat liggen stand 3 halverwege overgaand naar stand 9. In de winter maakt hij vervolgens t2 à 3x per week gebruik van het solarium. Het voedingspatroon is aangepast aan de bloedgroep en hij gebruikt dagelijks een uitgebalanceerde cocktail van vitaminen en mineralen per capsule. Al met al hoopt hij zo dokter van der Upwich achterna te gaan.

De meeste broodsoorten: zoals meergranenbrood, witbrood, roggebrood (meestal), beschuit. Koekjes, (gevulde) koeken), gebak, taart, biscuit, zoutjes, soepstengels, muesli, ontbijtvlokken, brinta, crackers, knäckebröd, toast, matzes, ouwels, ontbijtkoek, snijkoek, kant en klare kwarkproducten, bloempap, griesmeelpap, karnemelkspap, tarwegries, kant en klare rijstepap, puddingpoeders, alle gebonden sauzen, sauspoeders, jus en juspoeders, piccalilly, Worcestersaus, Yorkshiresaus, tomatenketchup, frietsaus, ketjap, sojasaus, ragouts, gado gado, chili con carne, hamburgermix, stoofmixen, kruidenmixen, strooiaroma, bouillonkorrels, gebonden bouillon, vegetarische bouillonblokjes, soepmixen, alle gebonden soepen in poedervorm, leverkaas, leverworst, leverpastei, paté, knakworst en andere worstjes, berliner, zure zult, boterhamworst, filet américain, kookworst, pain d’Alsace, palingworst, gehaktballen, soepballen, bereid gehakt, hamburgers, sojaburgers, etc., kroketten, bitterballen, frikadellen, loempia, kaassoufflés, saucijzebroodjes, tofu oriëntale, saté ajam, saté babi, alle gepaneerde vleesproducten, alle gepaneerde diepvriesproducten, haring in kerriesaus, groenten à la crème, kant en klare maaltijden, kindervoeding in glas, kant en klare bami en nasi, pizza’s, macaroni, spaghetti, lasagne, canelloni, mie, vermicelli, ravioli, nutrigan, paneermeel, pannekoekmeel, krokettenmeel, salades, ijswafels, ijshoorntjes, bakmixen, taartmixen, bladerdeeg, bindmiddelen, brosnoten, drop, engelse drop, muesli repen, candybars, chocolaatjes, winegums, mentholsnoep, chocoladesnoep, hagelslag, kokosbrood, surrogaatkoffie, knoflookcapsules, (sommige) vitaminecapsules- of tabletten, allerlei soorten vla.

320 gram (liefst vers gemalen) speltmeel

220 ml (liefst gezuiverd of Spa-) water

5-7 gram Jozozout of zeezout (1 à 2 theelepels)

10 ml olijfolie (ruim 1 dessertlepel)

1 eierlepel dadelstroop (eventueel Westerkeukensiroop)

10 gram droge gist van Bruggeman; andere merken geven slechtere resultaten!.

Spelt is 3 à 4x zo duur als tarwe. Verkrijgbaar o.a. bij Hermus Mengvoeders b.v. te Made, tel 0162 68 24 96. Deze firma levert ongemalen en gemalen spelt. Gemalen graan, dus ook spelt, bederft in enkele weken, tenzij er chemische conserveermiddelen aan zijn toegevoegd. Zelf malen is dus aan te bevelen. Hiervoor is een graanmolen nodig, o.a. verkrijgbaar bij de Natuurlijke Molen te Arnhem, 036 28 12 320. Speltbrood (à 400 gr ) is o.a. verkrijgbaar bij Bakker Bas, Kon. Wilhelminalaan 75, 4205 ES Gorinchem, tel. 0183 62 35 81 (1 dag tevoren telefonisch bestellen).

Bijlage 4: Roggebrood:

Rogge past bij bloedgroep A, O en AB en niet bij bloedgroep B. Daar gangbaar roggebrood vaak tot 50% tarwe bevat, past dat slechts bij bloedgroep AB.

*Eat right for your Type, Dr. Peter J. D’Adamo, Uitgeverij Putnam’s Sons, New York, ISBN 0-399-14255-X